Naar home
Kunsthal KAdE: Per Kirkeby, Londen, 1986 & Parijs, 2017, courtesy Axel Vervoordt Gallery & Galleri Susanne Ottesen. Lisa Couwenbergh, How men and suns and cities die, 2022. Bart Lunenburg, Brick Weaving, 2022. Wim Delvoye, Betonmolen, 1993. Foto's: Mike B
Vertical text

BAKSTEEN | BRICK

10.09.2022 — 08.01.2023

De tentoonstelling BAKSTEEN brengt een ode aan het materiaal met werk van meer dan vijftig kunstenaars, architecten en ontwerpers uit binnen- en buitenland.

Kunstenaar(s):
Charline Tyberghein
Veron Urdǎrianu
Floris Alkemade
Lara Almarcegui
Marlon de Azambuja
ATMosphere
Iwan Baan
Buro Belén
Willem Besselink
Marcel Broodthaers
Lisa Couwenbergh
Ronny Delrue
Wim Delvoye
Filip Dujardin
Latifa Echakhch
Harun Farocki
Olivier Goethals
Wei Guangqing
Shilpa Gupta
Jasper Hagenaar
Caroline Heinecke
Bijoy Jain
Immo Jalass
Chris Kabel
Per Kirkeby
Florens Kool
John Körmeling
Peter Land
Sol LeWitt
Evert Jan Ligtelijn
Bart Lunenburg
Casper Luyken
Studio Makkink & Bey
Hendrik Willem Mesdag
Koen Mulder
Lennart de Neef
Lieven Nijs
Claes Oldenburg
Oscar Abraham Pabón Morales
André Pielage
Giovanni Battista Piranesi
Jan Poolen
Roger Raveel
Ugo Rondinone
Jan Hein van Rooy
Sandberg Instituut o.l.v. Lotje van Lieshout
August Sander
Cornelia Schaap-Roozendaal
Tanja Smeets
Bosco Sodi
Omar Sosa
Toni Spyra
Suzie van Staaveren
Ad Swinkels
Jennifer Tee
Joost van den Toorn
Baukje Trenning
Gijs Van Vaerenbergh
Johan Marinus de Vries
Marijke van Warmerdam
Jan Weissenbruch
Karel Wetselaar
Office Winhov
Hendrik Jan Wolter
Héctor Zamora
Dolf Zwerver

Baksteen, we zien het dagelijks. Een eeuwenoud bouwmateriaal dat veel in onze omgeving voorkomt voor zowel de constructie van muren als bestratingen. De tentoonstelling BAKSTEEN brengt een ode aan het materiaal met werk van meer dan vijftig kunstenaars, architecten en ontwerpers uit binnen- en buitenland. In nieuw en bestaand werk tonen zij de schoonheid en zeggingskracht van gebakken steen. BAKSTEEN is nu te zien in Kunsthal KAdE, de Elleboogkerk en via een tour door Amersfoort met nieuwe folly’s en bestaande panden.


Judith van Meeuwen, curator tentoonstelling: ‘De aantrekkingskracht van bakstenen muren zit verankerd in duizenden variaties in grootte, vorm, kleur, textuur en herhaling. Maar daarnaast is het ook de inhoudelijke gelaagdheid die het materiaal uniek maakt. Dezelfde baksteen die iemand het gevoel van veiligheid geeft kan als wapen dienen bij een opstand.’

tentoonstellingen dsc0141
Zaaloverzicht geschilderde baksteen in Kunsthal KAdE. Foto: Mike Bink

Veelzijdige baksteen

Opvallend veel beeldend kunstenaars voelen zich verwant met de baksteen. In Kunsthal KAdE tonen verschillende kunstenaars de esthetische en symbolische aspecten ervan. Fotograaf Caroline Heinecke eert de verzameling van een bakstenencollectioneur met een foto van de baksteen op een sokkel. In haar kleurrijke sculptuur focust Suzie van Staaveren zich op de kracht van herhaling. De geschilderde baksteen komt aan bod met nieuwe werken van Florens Kool en Lisa Couwenbergh. Speciaal voor de tentoonstelling heeft Bart Lunenburg een residentie gedaan in Buitenplaats Doornburgh waar hij de gemetselde baksteen onderzocht in relatie tot de techniek van het weven.

De symboliek van baksteen komt naar voren in het ‘Washhouse’ van Makkink & Bey. Hier geeft de baksteen een gevoel van veiligheid. De foto van een stapel puin waar ooit een huis stond van Lara Almarcegui illustreert verval. Kunsthal KAdE toont ook de baksteen als protestmiddel, met foto’s van de Nieuwmarktprotesten van Karel Wetselaar en er zijn ballaststenen van oude VOC-schepen te zien. Shilpa Gupta laat de bezoeker ervaren hoe het is om grenzen te verleggen terwijl ze over een bakstenen muur lopen. In een kleine presentatie in Kunsthal KAdE is aandacht voor de verschillende facetten van de techniek: van de baksteenfabriek van weleer, tot aan de robot-metselmachine en de steenlegdrone.

Per Kirkeby in de grote zaal

De schoonheid van het materiaal komt nadrukkelijk tot uiting in de monumentale bouwwerken van de Deense Per Kirkeby. Bijzonder is het opnieuw uitvoeren van twee belangrijke projecten, ‘Londen’ en ‘Parijs’, van de kunstenaar in de grote zaal van Kunsthal KAdE. Kirkeby wilde alle uitvoeringen van zijn sculpturen laten metselen met lokale materialen en door lokale ambachtslieden.

Kirkeby maakt sinds 1973 bakstenen sculpturen die herinneren aan vormen en gebouwen uit zijn reizen. De bouwwerken hebben geen duidelijke functie, net zoals de folly’s uit Engeland begin 19e eeuw: dwaasbouw zonder functie, puur om van de schoonheid te genieten.

André Pielage, Heemtuin, 2022. Foto: Mike Bink
André Pielage, Heemtuin, 2022. Foto: Mike Bink
Heemtuin AndrePielage
André Pielage, Heemtuin, 2024. Foto: Leontine Sies

Folly’s in de stad

Speciaal voor de tentoonstelling heeft Kunsthal KAdE zeven makers gevraagd een folly van baksteen te bedenken: Floris Alkemade, ATMosphere (Antal Bos, Thijs Trompert, Marisja Smit), Olivier Goethals, André Pielage, Jan Poolen, Office Winhov en Baukje Trenning. Zes folly’s worden in de maanden juli en augustus verspreid door de stad gemetseld. De folly’s zijn onderdeel van een speciale route langs bijzondere bakstenen in de stad Amersfoort. Het boekje met de baksteentour is vanaf 10 september verkrijgbaar in de KAdEShop. De tour is ontwikkeld in samenwerking met architectuurcentrum FASadE en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed.

tentoonstellingen none achtundzwanzigsteraugustzweitausendundneunzehn 2019 foto mike bink Ugo Rondinone, achtundzwanzigsteraugustzweitausendundneunzehn, 2019, courtesy Kamel Mennour, Parijs. Foto: Mike Bink

Sculpturenpark Elleboogkerk

Op steenworp afstand van Kunsthal KAdE ligt de Elleboogkerk. Door het grote vloeroppervlak is de kerk goed geschikt voor een waar sculpturenpark met werk van onder meer Jennifer Tee, Marlon de Azambuja, buro BELéN en Filip Dujardin. Bij binnenkomst staat een muur van de Mexicaanse kunstenaar Bosco Sodi. De kunstenaar nodigt bezoekers uit om de muur steen voor steen af te breken: een fysieke handeling met symbolische betekenis. Leerlingen van MBO bouwtechniek metselen live tijdens de Open Monumentendagen een bijzonder werkstuk.

Catalogus

Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus. De catalogus vormt een weerslag van een onderzoek naar baksteen kunstwerken wereldwijd. 

Beeldredactie: Machteld Leij
Teksten: Judith van Meeuwen / Robbert Roos / Lara Stolwerk / Josephine Glazener
Inleiding: Judith van Meeuwen
Eindredactie en research: Lara Stolwerk
Vormgeving: Nick Busch

De tentoonstelling BAKSTEEN is samengesteld door Judith van Meeuwen, Lara Stolwerk en het KAdEteam.

Kunstenaars, ontwerpers en architecten: 

Floris Alkemade (NL, 1961) | Lara Almarcegui (ES, 1972) | Marlon de Azambuja (BR, 1978) | ATMosphere (NL, groep) | Iwan Baan (NL, 1975) | Buro Belén (NL, groep) | Willem Besselink (NL, 1980) | Marcel Broodthaers (BE, 1924-1976) | Lisa Couwenbergh (NL, 1953) | Ronny Delrue (BE, 1957) | Wim Delvoye (BE, 1965) | Filip Dujardin (BE, 1971) | Latifa Echakhch (MA, 1974) | Harun Farocki (CZ, 1944-2014) | Olivier Goethals (BE, 1980) | Wei Guangqing (CH, 1963) | Shilpa Gupta (IN, 1976) | Jasper Hagenaar (NL, 1977) | Caroline Heinecke (DE, 1986) | Bijoy Jain (IN, 1965) | Immo Jalass (DE, 1938) | Chris Kabel (NL, 1975) | Per Kirkeby (DK, 1938-2018) | Florens Kool (NL, 1988) | John Körmeling (NL, 1951) | Peter Land (DK, 1966) | Sol LeWitt (US, 1928-2007) | Evert Jan Ligtelijn (NL, 1893-1975) | Bart Lunenburg (NL, 1995) | Casper Luyken (NL, 1672-1708) | Studio Makkink & Bey (NL, groep) | Hendrik Willem Mesdag (NL, 1831-1915) | Koen Mulder (NL, 1971) | Lennart de Neef (NL, 1990) | Lieven Nijs (BE, 1976) | Claes Oldenburg (SE, 1929-2022) | Oscar Abraham Pabón Morales (VE, 1984) | André Pielage (NL, 1975) | Giovanni Battista Piranesi (IT, 1720-1778) | Jan Poolen (NL, 1955) | Roger Raveel (BE, 1921-2013) | Ugo Rondinone (CH, 1964) | Jan Hein van Rooy (NL, 1940) | Sandberg Instituut o.l.v. Lotje van Lieshout | August Sander (DE, 1876-1964) | Cornelia Schaap-Roozendaal (NL, 1901-1981) | Tanja Smeets (NL, 1970) | Bosco Sodi (MX, 1970) | Omar Sosa (ES, 1983) | Toni Spyra (DE, 1981) | Suzie van Staaveren (NL, 1991) | Ad Swinkels (NL, 1940) | Jennifer Tee (NL, 1973) | Joost van den Toorn (NL, 1954) | Baukje Trenning (NL, 1969) | Veron Urdǎrianu (RO, 1951) | Gijs Van Vaerenbergh (BE, groep) | Johan Marinus de Vries (NL, 1892-1982) | Marijke van Warmerdam (NL, 1959) | Jan Weissenbruch (NL, 1822-1880) | Karel Wetselaar (NL, 1935-2017) | Office Winhov | Hendrik Jan Wolter (NL, 1873-1952) | Héctor Zamora (MX, 1974) | Dolf Zwerver (NL, 1932-2010) 

 

De tentoonstelling BAKSTEEN is financieel mede mogelijk gemaakt dankzij de Gemeente Amersfoort, het K.F. Hein Fonds, het Prins Bernhard Cultuur Fonds, het Mondriaan Fonds (kunstenaarshonorarium) en Stichting Stokroos voor bijdrage aan project Bart Lunenburg.

De productie van de folly’s is tot stand gekomen met behulp van Ella Derksen van Embedding The Arts. De bouw van de folly’s en overige metselwerken zal tot stand komen dankzij VANLAGEN Metselwerken (Marjan van Lagen, Johan van Lagen en team Erik Hop, Ruben Boorsma, Herman Maassen, Frans van de Lustgraaf, Robin Joosten, Jan van de Mheen), vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (Ewald van Hal, Raimond Nuvelstijn, Arie Mooiman), Henk Engels BV, Baksteenfabrikanten (GDS Keramiek, Rodruza, Steenindustrie Strating, Vandersanden, Wienerberger, Zilverschoon Randwijk), Drystack (Dennis Deen), Karbouw (Marco Berger, Berry van Peursum), Remix Droge Mortel BV (Hans Bouwman), Preco (Teus Kuijsten), Plegt Vos (Theo Opdam), T. van den Burg Grond- en Sloopwerk (Teus van den Burg), Rob Albers bouwtechniek (Rob Albers), Earthy (Robert van Ieperen), ZEEP Architects & Urban designers (Chris van Uffelen, Jan Poolen, Jeroen Pot, Lotte van Voomveld, Lennaert Heet), ABC Vastgoed (Marcel Loosen), Het Eemklooster (Michiel Krutzen, William Wassenaar).

Aan de tentoonstelling hebben verder bijgedragen: FASadE (Irene Edzes, Lotte Schuitemaker), Buitenplaats Doornburgh, Schipper Bosch (Bart Schoonderbeek, Michel Schoonderbeek), De Nieuwe Stad (Marike de Meester), Bouwmensen Amersfoort (Jeroen van Drie, Frank de Wit, Martin Cramer), MBO Amersfoort School voor Techniek (Eric Ockhuijsen), Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (Michiel van Hunen, Albert Reinstra), Van de Burgt & Strooij en Gemeente Amersfoort (Leontine Sies, Micha de Haas, Sandra Hovens).

tentoonstellingen logo overzicht

Met dank aan kunstenaars, ontwerpers, architecten en bruikleengevers.

Baksteen, zoveel meer dan bouwsteen alleen!

Caroline Heinecke, Master of Things, Collection of Bricks, 2020, foto, Fine Art Print op Hahnemühle papier, courtesy de kunstenaar
Caroline Heinecke, Masters of Things, Bricks, 2020, foto, Fine Art Print op Hahnemühle papier, courtesy de kunstenaar

Nu:Mona Hatoum: Inside Out

01.02.2025 — 04.05.2025
16
Feb. 2025
Alle activiteiten
KAdEStudio

Kom zelf experimenteren, ontdekken en maken in de KAdEStudio!

KAdEShop

Mooie kunstboeken, magazines, ansichtkaarten, unieke designartikelen, gadgets en sieraden.

Kadeshop
KAdECafé

Het KAdECafé is de plek op het Eemplein voor een goede cappuccino of kopje thee, met of zonder taart.