Folkert de Jong

Levensgrote beeldengroepen gemaakt van Styrofoam en polyurethaan-schuim vormen de kern van het 25-jarige oeuvre van de nu 50-jarige Folkert de Jong. Het is materiaal dat normaal gesproken wordt gebruikt in de bouw, de architectuur en de decorbouw. Met deze middelen schept De Jong complexe tableaux vivants van groteske werelden, die macht, geweld, rampspoed en de ongemakkelijke kanten van de menselijke conditie tot onderwerp hebben. Geïntrigeerd door de krochten van de ziel, sleurt de kunstenaar de kijker mee in zijn persoonlijke wereld, waarin het bizarre en het kwetsbare samenkomen.

‘In Kunsthal KAdE lachen zwarte figuren je toe – ze lijken met olie overgoten te zijn. Hun outfit refereert aan de handel van de Gouden Eeuw. Ze proberen je te verleiden met kralenkettingen, wat doet denk aan het omkopen van volkeren in koloniën. Maar de kralen zijn net zo goed spullen waarmee wij vandaag worden omgekocht: via reclame- en marketingtechnieken beloven merken ons een goed leven als we maar blijven kopen en consumeren.’ (Nederlands Dagblad) 

In de kabinetten en achterzalen van Kunsthal KAdE werd een ruime selectie uit het hele oeuvre van Folkert de Jong in een ‘open opstelling’ getoond. Hier zaten diverse werken tussen die nog nooit in Nederland te zien zijn geweest. In de grote zaal van de kunsthal werd een grote steigerconstructie gebouwd, waar de bezoeker van bovenaf op stapt om vervolgens via verschillende platforms af te dalen naar de vloer. Op deze platforms – en tussen de steigerconstructie – kwamen werken die speciaal voor de tentoonstelling zijn gemaakt. Het was voor het eerst dat de grote zaal van Kunsthal KAdE op deze manier werd gebruikt.

Folkert de Jong refereert in zijn werk vaak naar de (kunst)historie en combineert dat met hedendaagse sociale en politieke kwesties. Door het gebruik van Styrofoam – dat afwisselend zachtblauw en zachtroze is – en purschuim – lichtgeel – hebben de sculpturen van De Jong een heel specifiek kleurkarakter. Doordat de figuren meestal levensgroot zijn, niet zelden met de kunstenaar zelf als model, kan de kijker zich er als mens toe verhouden en opgezogen worden in de scènes die zich voor zijn of haar oog ontrollen.

‘Oorlog, ziekte en andere heftige episoden uit de geschiedenis – ondanks de felle kleuren is het meestal geen vrolijke boel in de beelden van chemisch schuim die Folkert de Jong (51) maakt. ‘Maar kunst maken is een manier om te denken: het leven is best mooi, juist door die donkere dingen niet uit de weg te gaan.’  ( Het Parool)

Bij de tentoonstelling ‘Ministry of Fear/Foam’ verscheen een boek dat het 25-jarige oeuvre van De Jong samenvat door te kijken naar het ontstaansproces en de context van de sculpturen, met veel materiaal uit het privé-archief. Als kunstenaarsboek geeft het een inzicht in het ‘hoofd’ van de kunstenaar. Het laatste oeuvreboek dateert van 13 jaar geleden en verscheen bij de overzichtstentoonstelling ‘Circle of Trust’ in het Groninger Museum.

‘Fascinerend is ook Operation Harmony (2008): een enorme zachtroze rasterstructuur waarin ‘aardoliezwarte’ lichamen en lichaamsdelen van historische figuren als Spinoza, Willem van Oranje en Balthazar Gerards zijn opgenomen. We worden uit elkaar getrokken door de geschiedenis, lijkt De Jong te willen zeggen, en onze bewegingsruimte is beperkt.’ ●●●● (NRC) 

De tentoonstelling van Folkert de Jong was te zien vanaf 28 januari t/m 7 mei 2023.