Jacob Lawrence | African American Modernist

Kunsthal KAdE toont de eerste overzichtstentoonstelling ooit in Europa van de Afrikaans-Amerikaanse kunstenaar Jacob Lawrence (1917-2000). Lawrence brak in 1941 door met zijn iconische schilderijenserie ‘The Great Migration’, een reeks bestaande uit 60 panelen die voor de helft in het Museum of Modern Art in New York hangt en voor de helft in de Phillips Collection in Washington. Hierin vertelt hij het verhaal van de massale verhuizing van de Zwarte bevolking vanuit het Zuiden van de VS naar het Noorden. Door zijn oeuvre heen zette Jacob Lawrence de Afrikaans-Amerikaanse geschiedenis centraal. Jacob Lawrence ontwikkelde zijn eigen, autonome schilderstijl in de nadagen van de Harlem Renaissance en geldt als een van de belangrijkste Afrikaans-Amerikaanse schilders van de 20^ste eeuw.

“In Europa is hij ten onrechte minder bekend, reden voor Kunsthal KAdE in Amersfoort om te komen met Jacob Lawrence. African American Modernist, een grote overzichtstentoonstelling van deze overweldigende kunstenaar.” NRC 🔴🔴🔴🔴🔴

Afrikaans-Amerikaanse modernist Jacob Lawrence

Het overzicht in Amersfoort omvat zijn gehele oeuvre, van zijn jeugdwerk in het New Yorkse Harlem in de jaren dertig, tot zijn laatste decennia in Seattle. In de tentoonstelling zullen 70 schilderijen, 25 tekeningen en 75 prints te zien zijn – naast foto’s en objecten uit de nalatenschap van de kunstenaar. Er komen onder meer diverse panelen uit zijn beroemde ‘Migration Series’, panelen uit de ‘Struggle Series’ (een serie die een paar jaar geleden onderwerp was van een reizende tentoonstelling in de Verenigde Staten) en schilderijen en tekeningen rondom Harriet Tubman, de vrouw die via de Underground Railroad tientallen tot slaaf gemaakten uit het Zuiden van de VS redde. 

“Jacob Lawrence gaf gestalte aan de Afro-Amerikaanse ervaring. Zestig jaar na dato is zijn kunst pijnlijk actueel.” Volkskrant ⭐⭐⭐⭐⭐

Belangrijke onderwerpen in het oeuvre van de kunstenaar zijn het leven in Harlem in het midden van de twintigste eeuw, de Afrikaans-Amerikaanse geschiedenis, de strijd van de Zwarte bevolking voor burgerrechten en – op het einde van zijn leven – ‘bouwers’ als symbool voor ambachtslieden die het land helpen opbouwen. Het werk van Jacob Lawrence kenmerkt zich door een figuratieve, verhalende stijl, waarin hij gebruikt maakt van ‘kubistische’ kleurvlakken in composities zonder nadrukkelijke dieptewerking.

Jacob Lawrence schilderde naast de serie over Tubman, series over belangrijke historische figuren als Fredrick Douglass (voorvechter afschaffing slavernij), Toussaint L’Ouverture (verzetsstrijder, die als ex-tot slaaf gemaakte aan de basis lag van de eerste autonome Zwarte republiek Haïti) en John Brown (witte abolitionist die ter dood werd veroordeeld na het beramen van een opstand tegen slavernij). In de tentoonstelling zal ruim aandacht worden besteed aan de achtergrond van de Afrikaans-Amerikaanse geschiedenissen die Lawrence verbeeldde.

“Nergens staat een woord te veel. Terwijl je leest, weer een schilderij bekijkt en een volgend tekstje tot je neemt, weet je: dit is niet alleen heel goed maar ook heel belangrijk. Dat mag geen president met dictatoriale neigingen zomaar proberen uit te wissen.” Museumtijdschrift

Leer kunstenaar Jacob Lawrence kennen

In de Verenigde Staten is Lawrence een bekende naam en onderdeel van veel vaste collecties van grote kunstmusea. In Europa is hij vrijwel volledig onbekend.

Met dit eerste overzicht van zijn werk in Europa is er niet alleen de kans kennis te maken met dit veelzijdige artistieke oeuvre, het is ook een kans kennis te nemen van de geschiedenisverhalen die hij schilderde. Zowel de belangrijke voorvechters voor de afschaffing van de slavernij -zoals Frederick Douglass en Harriet Tubman – als momenten uit de vrijheidsstrijd van de VS in het algemeen en de burgerrechtenstrijd in de jaren vijftig en zestig in het bijzonder komen voorbij. Daarnaast schilderde Lawrence decennia lang het dagelijks leven in Harlem, New York.

Om meer over het leven, oeuvre en de geschiedenisverhalen achter de werken van Jacob Lawrence te kunnen vertellen is er een website gemaakt. Hier nemen we je mee in het leven van Jacob Lawrence. We vertellen hoe hij opgroeide, over zijn jeugdwerk in het New Yorkse Harlem in de jaren dertig, tot zijn laatste decennia in Seattle. Maar er worden ook verschillende periodes, werken en historische figuren die hij vastlegde uitgelicht. In de aanloop naar de tentoonstelling delen we op deze website ook verschillende belangrijke mijlpalen uit de Afrikaans-Amerikaanse geschiedenis, verhalen die vanwege het huidige politieke klimaat in de Verenigde Staten buiten beeld dreigen te raken.

“Dat [altijd sociaal geëngageerd werk vanuit een kant van het verhaal die tot dan toe ontbrak in de kunst] maakt zijn werk behalve bijzonder ook urgent. Want juist die onderwerpen staan in de VS opnieuw onder druk met een regering die kunst te ‘woke’ zou zijn actief wil censureren. Het ongelooflijk rijke overzicht in Amersfoort is een tour de force van bruiklenen uit Amerikaanse instellingen. Zaal na zaal stelt Lawrence’ oeuvre één, telkens terugkerende vraag: van wie is de geschiedenis?” Volkskrant ⭐⭐⭐⭐⭐

Extra informatie

Beeldend kunstenaar Barbara Earl Thomas – oud-leerling van Lawrence in Seattle – brengt met vier speciaal gemaakte werken een hommage aan de meester.

Voor de tentoonstelling heeft dichter en performer Dean Bowen in elke zaal een artistieke bijdrage geleverd in de vorm van teksten, reflecterend op de werken van Jacob Lawrence.

Er is een uitgebreide catalogus gepubliceerd met alle werken uit de tentoonstelling en het documentaire begeleidende materiaal. Het boek – 288 pagina’s in kleur – is verkrijgbaar in de KAdEShop (€ 30). 

Bruiklenen voor de tentoonstelling komen van particulieren en musea in de Verenigde Staten. Er zal een uitgebreide catalogus verschijnen.

In Kunsthal KAdE waren in 2020 eerder zes werken van Jacob Lawrence te zien in de tentoonstelling ‘Tell Me Your Story‘ van curator Rob Perrée.

De tentoonstelling ‘Jacob Lawrence, African American modernist’ is te zien van 27 september 2025 tot 4 januari 2026.

Koop je tickets alvast via onderstaande button!

De expositie wordt mogelijk gemaakt dankzij de genereuze steun van onder meer de Jacob and Gwendolyn Knight Lawrence Foundation, Mondriaan Fonds, Blockbusterfonds (VandenEnde Foundation, het Cultuurfonds, VSBfonds en de VriendenLoterij), Vriendenloterij, Fonds 21, het Cultuurfonds en Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (Indemniteitsregeling).

In Amersfoort is er veel aandacht voor de tentoonstelling, partner Citymarketing Amersfoort maakte een uitgebreide webpagina met informatie over Jacob Lawrence en zijn werk.