Vensters. Samengesteld door Marc Mulders

In het werk van Marc Mulders komen twee polen aan de orde: de poëzie, het licht en het vergezicht, maar ook de begrenzing en de duisternis. Beide aspecten komen terug in de tentoonstelling. Zowel in zijn eigen werk als in de keuze van werk van de andere kunstenaars. 

In Kunsthal KAdE brengt Marc Mulders zijn oeuvres op glas, doek én papier bij elkaar. In de grote zaal realiseert Mulders een arrangement van zijn cirkelvormige glaswerk – een ‘sterrenhemel’ van manen, slakken en doornenkronen – , gecombineerd met tekeningen op de wand. In deze zaal en de zalen en kabinetten daar omheen is een selectie werken te zien van kunstenaars uit heden en verleden die Mulders inspireren of die hij bewondert. Onder hen diverse abstract werkende kunstenaars. Voor het eerst wordt nadrukkelijk dit element in het oeuvre van Mulders geaccentueerd. 

De door Marc Mulders geselecteerde kunstenaars zijn:

Erik Andriesse (NL, 1957-1993) | Balthasar Burkhard (CH, 1944-2010) | Tessa Chaplin (NL, 1991) | Toshio Enomoto (JP, 1947) | Anne Forest (VS/ NL 1983) | Bram Hermens (NL, 1979) | Volker Hüller (DE, 1976) | Natasja Kensmil (NL, 1973) | Wolfgang Laib (DE, 1950) | Couzijn van Leeuwen (NL, 1959) | Jan Koen Lomans (NL, 1978) | Fiona Mackay (UK, 1984) | Kenneth Noland (US, 1924-2010) | Jan Schoonhoven (NL, 1914-1994) | Maaike Schoorel (NL, 1973) | Alexander van Slobbe (NL, 1959) | Social label* (met ontwerp van Piet Hein Eek) | Josine Timmer (NL, 1982) | Bram van Velde (NL, 1895-1981) | Geer van Velde (NL, 1898-1977) | Evi Vingerling (NL, 1979) | Reinoud van Vught (NL, 1960) | Ronald Zuurmond (NL, 1964)

De samenstelling van de lijst is divers: tijdgenoten van Marc Mulders, iconen uit het verleden, actuele kunstenaars, jonge, net afgestudeerde kunstenaars. Deze gelaagdheid ziet Marc Mulders als wezenlijk voor het kunstdiscours dat zich niet binnen beperkte kaders of agenda’s moet afspelen, maar een genereus en breed podium moet hebben.

In zijn recente serie werken schuift Marc Mulders steeds meer op naar ‘het verlichte’, het tijdloze, de abstractie. Na het inzoomen op elementen in de natuur als bloemen en dieren, richt hij zijn vizier nu op de alomvattendheid van het landschap in al zijn etherische ongrijpbaarheid. Mulders kijkt over het detail heen naar de sensatie van een diffuus totaalbeeld dat ontstaat aan de horizon van een landschap. Gebleven is de zoekende manier van schilderen, maar het palet neigt steeds meer naar het wit en naar lichtere kleuren en de voorstellingen zijn minder concreet herkenbaar.

De titel van de tentoonstelling – ‘Vensters’ – verwijst naar de glas-in-loodramen die Mulders sinds vijftien jaar maakt, naar het klassieke idee van een schilderij als een venster tot een nieuwe (etherische) werkelijkheid, naar de kijk die Marc Mulders geeft op de oeuvres van anderen, maar ook naar de architectuur van de grote zaal in het nieuwe Kunsthal KAdE, waarin luiken langs alle wanden doorzicht geven naar zalen en kabinetten. 

De nieuwe serie schilderijen van Marc Mulders is sterk beïnvloed door het werken aan de glas-in-loodramen. Die ramen waren in de jaren negentig een logisch vervolg op de schilderijen die Mulders sinds de jaren tachtig maakte. Mulders hanteert in de ramen dezelfde thematiek, lyriek en aandacht voor detail als in zijn schilderijen, maar dan met de toegevoegde waarde van het licht dat er van achteren doorheen schijnt, waardoor de voorstelling tot leven komen. In het verlengde van de glas-in-loodramen gebruikt Mulders sinds enige tijd glas ook meer autonoom als drager voor schilderingen. Met name gebolde, cirkelvormige glasplaten figureren vaak in zijn recente werk. Ze komen op een vlakke wand tot spreken door het (dag)licht dat er van voren op valt.  

Tussen het oeuvre op glas en het oeuvre op doek is bij Marc Mulders een spannende dialoog ontstaan. In de ramen is het glasoppervlak als drager een vanzelfsprekend middel om het licht een rol te laten spelen in de voorstelling, zowel door transparantie toe te laten, als door delen dicht te schilderen. ‘Licht’ is al eeuwen een motief voor schilders. Zowel om het vast te leggen, als om het op een meer metafysisch niveau een rol te laten spelen binnen een voorstelling. Binnen het glas-in-lood – van oudsher toegepast in kerken – heeft het ‘licht’ een sterk religieuze connotatie, die door Mulders ook nadrukkelijk wordt bespeeld. Op doek speelt Mulders met het idee van ‘licht’ door passages onbeschilderd te laten, zodat tussen de verder gelaagde verftoetsen ‘blinde vlekken’ ontstaan, die als ‘tegenlicht’ fungeren.
Daarnaast staan vervolgens de collages, maskers, tekeningen en fotomontages, waarin Mulders beelden uit de realiteit vermengt met beelden vol symbolische betekenissen. Deze combinatie laadt de kunstenaar op met (morele) reflecties op ‘goed en kwaad’. Het zijn geabstraheerde fenomenen die door alle levensvragen heen een bewuste of onbewuste rol spelen. 

Beide elementen – licht & transparantie, collage & verdichting – gaan in de tentoonstelling naar voren komen. Ook in de dialoog met andere kunstenaars. Schilders als Kenneth Noland, Jan Schoonhoven en beeldhouwer Wolfgang Laib benadrukken de abstracte kant van Mulders recente oeuvre. Van Laib is zijn stuifmeel kwadrant te zien uit Museum De Pont in Tilburg, van Kenneth Noland een bijna vier meter breed abstract schilderij. Het lineaire en geordende in hun werk krijgt bij Mulders weliswaar een meer intuïtieve vertaling in schijnbaar chaotische verfstreken, maar allen streven op een eigen manier naar een sublimatie van de werkelijkheid. Deze elementen zijn ook terug te vinden in het werk van actuele kunstenaars als Fiona Mackay, Evi Vingerling, Volker Hüller, Maaike Schoorel en Jan Koen Lomans.  

Fotografen als Balthasar Burkhard en Toshio Enomoto leggen – net als Mulders – over het landschap een ‘filter’, waardoor er een abstracte laag overheen komt. Kunstenaars als Natasja Kensmil, Ronald Zuurmond, Reinoud van Vught, Anne Forest en Couzijn van Leeuwen verkennen net als Mulders de meer duistere of surreële kanten van de (menselijke) natuur.  

In ‘Vensters’ is de grote zaal van KAdE het hart van de expositie. Het fungeert als een ‘dorpsplein’ met tafels van Social Label-Piet Hein Eek, waar fruit genuttigd kan worden. ‘Vensters’ laat brengt kunstenaars uit meerdere tijden samen. Er zijn klassiek modernen, kunstenaars uit het actuele discours, kunstenaars waar Marc Mulders de afgelopen decennia mee heeft samengewerkt (zoals mode-ontwerper Alexander van Slobbe), kunstenaars van een sociale werkplaats en er zijn jonge kunstenaars die Marc Mulders begeleidt in een ‘artist in residence’-project in het Vincent van GoghHuis te Zundert. Daarnaast zijn vaasontwerpen te zien uit het project ‘Vaasotheek’ van Frank van der Linden. Een rijke mix die een tentoonstelling oplevert die gaat over schilderkunst in een breed perspectief.

“Ik heb heel duidelijk voor deze expositie een bepaalde klank en sfeer voor ogen. Bij al die kunstenaars heb ik specifiek werk gekozen waarvan ik denk dat het in het totaal past. Eerst kies ik de kunstenaar omdat ik het werk prachtig vind en daarna heb ik in hun vocabulaire, in hun oeuvre, juist die werken gekozen die zich goed kunnen verhouden met hun collega’s in de door mij beoogde sfeer.

Ik denk dat het een totaalervaring zal zijn dat je van donker naar licht gaat. Er komt een hele donkere ruimte met zwaardere, beetje gothic schilderijen en er komen schilderijen over het zonlicht.

Je moet gewoon je werk doen. Kom niet aan met het feit dat een kunstenaar jou iets anders moet laten zien in de wereld. Ik hoef jou niets anders te laten zien, jij ziet andere dingen op tv of leest erover. Ik wil jou pleasen, ik wil jou schoonheid voorschotelen. Die schoonheid kan ontwricht zijn, of kan zelfs een morbide kant hebben, of een opzwepende of saboterende kant, maar die moet altijd ten dienste staan van een oprecht streven naar een soort van schoonheid. Een soort van ordening. Ja ‘heling’ Dan is het goed. Dan krijg je tovenarij bij elkaar en dat doet mensen goed.
 
Ik geloof er in dat een kunstenaar moet decoreren, ik werk graag met textiel, tapijten, tafels, linnen, keramiek, glas in lood. Je beelden moeten ook gewoon op gebruiksvoorwerpen komen.

Deze expositie gaat ook wel over het ritme van de dag. Dan doe je gewoon je ding, je versiert iets.” 

Voor Marc Mulders is ‘VENSTERS’ het laatste deel van een drieluik van solo-exposities in 3 jaar tijd over spiritualiteit en kunst. De eerste expositie was in 2012 ‘LOST FOR FAITH/RETURNED FOR BEAUTY’ op uitnodiging van Guus Beumer in Marres Maastricht. In 2013 volgde het retrospectief ‘THE MOONLIGHT GARDEN’ in het Noordbrabants Museum, Den Bosch.

De tentoonstelling ‘VENSTERS’ is de openingstentoonstelling van Kunsthal KAdE in het nieuwe Eemhuis. Het Eemhuis is een cultureel verzamelgebouw met naast Kunsthal KAdE, de Bibliotheek Eemland, Scholen in de Kunst en Archief Eemland. Het Eemhuis is ontworpen door Neutelings Riedijk Architecten in Rotterdam.