‘Self-Fiction’ Dubbelsolo David Altmejd & Friedrich Kunath

Kunsthal KAdE toonde in het najaar van 2016 twee bijzondere solotentoonstellingen met werk van de Canadese beeldhouwer David Altmejd (1974) en de Duitse schilder Friedrich Kunath (1974). Onder de overkoepelende titel ‘Self-Fiction’ toonde Altmejd zijn sculpturen op de benedenverdieping van de kunsthal en maakt Kunath een totaalinstallatie op de bovenverdieping met schilderijen, neons, een aantal objecten en video’s. Werk van Friedrich Kunath was eerder in Kunsthal KAdE te zien in de tentoonstelling ‘MärklinWorld’ in 2012. David Altmejd brak in 2007 internationaal door met een grootschalige presentatie in het Canadese paviljoen op de Biënnale van Venetië. Friedrich Kunath deed in 2008 mee aan de Carnegie International in Pittsburgh (de Amerikaanse tegenhanger van de Documenta). Beide kunstenaars hadden de afgelopen jaren solotentoonstellingen in gerenommeerde musea en galeries over de hele wereld.

‘Self-Fiction’
De overkoepelende titel ‘Self-Fiction’ verwijst naar de aard van het werk van zowel Altmejd en Kunath. Beiden leggen zichzelf in hun werk, maar weten ook genoeg te abstraheren, zodat ‘ficties’ ontstaan die voor iedereen toegankelijk en interpreteerbaar zijn. Het fictionele zelfportret dat de twee kunstenaars ons aanreiken is daarmee zowel een persoonlijk verhaal als een universele ‘waarheid’.

David Altmejd
Het werk van David Altmejd bestaat uit drie groepen: figuurstukken – van manshoog tot reuzenformaat – in uiteenlopende materialen en verschijningsvormen, ‘hoofden’ gezet op staken en architectonische constructies, variërend van perspex ‘vitrinekasten’ tot minimalistische platforms waarop een keur aan objecten als een ‘landschap’ geëtaleerd wordt.

De beeldtaal van David Altmejd is veelomvattend. Voor zijn diermens-figuratie put hij uit sprookjes, maar ook uit zijn eigen ‘lucide dromen’ of nachtmerries; hij is literair en verhalend, maar ook pseudo-wetenschappelijk; hij is aards én esoterisch, hij analyseert én falsificeert; hij is intiem, maar tegelijk ongrijpbaar. Het werk van David Altmejd is sterk metaforisch van karakter. De figuren ogen als wezens uit een ander universum. Half mens, half dier, deel god, deel fabel. Veel figuren van Altmejd zijn uitgehold, herbergen grot-achtige openingen, alsof het lijf een landschap is (waarmee de kunstenaar verwijst naar mythes en legendes waarin landschappelijke elementen worden benoemd als mensachtige vormen).

De objecten van Altmejd zijn letterlijk en figuurlijk een spiegel. Letterlijk door de vele stukken spiegel die in zijn werk verwerkt zijn, waardoor de kijker constant met zichzelf geconfronteerd wordt. Vaak is deze spiegeling gefragmenteerd, zowel door het opbreken van het spiegeloppervlak in kleine stukjes als door het hakken in de spiegels, waardoor barsten en gaten ontstaan. In figuurlijke zin zijn de figuren van Altmejd als een alterego voor de kijker, zo geladen met associatieve symboliek, dat ze als vanzelfsprekend tot interpretatie uitdagen; een interpretatie die door het specifieke referentiekader van de kijker steeds anders zal kleuren.

In de dubbelzinnige manier waarop David Altmejd zijn onderwerpen tegemoet treedt – die eigenlijk altijd over leven, dood, transformatie en ‘energie’ gaan -, ontmoet de Canadees zijn Duitse mede-exposant Friedrich Kunath.

Friedrich Kunath
Bij Kunath is de dubbelzinnigheid kern van het oeuvre. Een grap wordt gekoppeld aan verlangen, het idioom van de kitsch vloeit samen met de canon van de kunstgeschiedenis, de make believe-wereld van Los Angeles en Hollywood ontmoet  de Duitse filosofie en de subcultuur van softe populaire muziek gaat hand in hand met de posh-wereld van wufte parfums. De gelaagdheid van Friedrich komt concreet in de schilderijen tot uitdrukking met motieven en tekstfragmenten die nevenstaand of elkaar overlappend tegen een landschappelijke achtergrond staan; vergezichten waarin vaak een ondergaande zon of regenboog (dé clichés van romantisch verlangen) figureert.

De wereld van Kunath is een potpourri. Absurd, psychedelisch, vol humor én ernstig. In vrijwel ieder werk is het besef tastbaar dat de wereld een schouwtoneel is van onvervulde dromen, waarin de rauwheid van het leven wordt ontvlucht via het parallelle universum van de populaire cultuur. Met als ‘as’ (of scharnier) de Romantiek, waar alles omheen draait. Van Caspar David Friedrich – de kampioen van het schilderen van de ontzagwekkende natuur – tot Frederic E. Church, die tot de Hudson River School behoorde, de schildersgroep van midden 19de eeuw die het Amerikaanse landschap sublimeerde.

In Kunaths schilderijen manifesteert zich de drang om het leven te vatten, met tegelijkertijd het besef dat dit onmogelijk is. In het oeuvre van de Duitser is het leven een permanent falend utopia. Deze tragi-komedie is echter nooit pessimistisch getoonzet. Ironie en melancholie smelten samen in een blijmoedig vocabulaire, met steeds een nieuwe, glorieuze, zonsondergang aan de horizon.