Naar home
tentoonstellingen dsc5599 mike bink
Vertical text

The Dwelling Life of Man. Fotografie uit Margulies collectie

22.09.2012 — 06.01.2013

Presentatie van een selectie uit de omvangrijke verzameling fotografie van de Amerikaanse verzamelaar Martin Z. Margulies, samengesteld door gastcurator Régis Durand voor de presentatieruimte Foto Colectania in Barcelona. Thema is de manier waarop de mens de aarde bewoond, zichzelf daar een woonplaats creëert en samenlevingen vormt. Met vele fotografen als getuigen van dit handelen.

Kunstenaar(s):
Groupshow

Kunsthal KAdE toont van 22  september 2012 t/m 6 januari 2013 een selectie van 160 werken uit de omvangrijke fotocollectie van Martin Z. Margulies in Miami. Gastcurator is de Fransman Régis Durand, oud-directeur van het Jeu de Paume in Parijs en het Centre National de la Photographie in Parijs. Voor zijn keuze baseerde Durand zich op een zinsnede uit een gedicht van de Duitse dichter Friedrich Hölderlin (1770-1843): ‘Wenn in die Ferne geht der Menschen wonend Leben’, door hem vertaald als ‘The Dwelling Life of Man’. De tentoonstelling was eerder dit jaar te zien in de Spaanse instituten Foto Colectania (Barcelona) en Fundación Barrié (Coruña).

Condition Humaine; de ‘sociale’ of ‘documentaire’ fotografie
In zijn selectie concentreert Durand zich op fotografie waarin de ‘condition humaine’ centraal staat: zowel de fysieke gebouwde omgeving, als de mensen die daarin leven en werken en de karakteristieke ‘tekens’ die in de leefomgeving van de mens voorkomen. Durand selecteerde wereldberoemde fotografen/ kunstenaars uit de twintigste eeuw. Er zijn werken te zien van onder meer: Walker Evans, Dorothea Lange, Lee Friedlander, Ed Ruscha, Helen Levitt, Stephen Shore, William Eggleston, Andreas Gursky, Gillian Wearing, Gregory Crewdson, Joel Sternfeld en Roni Horn.

Drieluik
Durand deelt de tentoonstelling op in drie ‘luiken’:
– ‘Bouwen, dwalen: het verkennen van gebieden’,
– ‘In de wereld zijn’ en
– ‘Beweging, tekens, symbolen’.

Bouwen dwalen: het verkennen van gebieden (luik 1)
In ‘Bouwen, dwalen en het verkennen van gebieden’ staat de gebouwde omgeving centraal. Dit zijn de optrekken, huizen en gebouwen die de mens droomde en creëerde om haar leven en zaken doen vorm te geven. Kijk naar de omgeving die de mens voor zichzelf heeft geschapen en het vertelt iets over die mens. De sectie toont architectuur, maar ook de fysieke conditie van steden en leefomgevingen. Vertegenwoordigt in deze sectie zijn fotografen als Lewis Baltz, Stephen Shore, Ed Ruscha, Bernd & Hilla Becher en James Casebere. Van de Albanese kunstenaar Anri Sala wordt een levensgrote videoprojectie getoond, waarin een verbeteringsprogramma van een troosteloze buitenwijk van de Albanese hoofdstad Tirana wordt gedocumenteerd.

In de wereld zijn (luik 2)
‘Being in the world’ biedt zicht op de sociale kant van het bewonen van de wereld. Wat zijn onze leefcondities en wie wonen en werken er? Dat gaat van de straatfotografie van Bernice Abbott en Helen Levitt (onder meer in de zwarte wijk Harlem (NY) in de jaren dertig) tot de (arbeiders)portretten van Dorothea Lange, Walker Evans, August Sander en Zwelethu Mthethwa. Daarnaast de verbeelding van machinerieën door Albert Renger-Patzsch en Thomas Ruff, als stille getuigen van een industriële context die zo cruciaal is geweest voor de 20ste eeuwse mens. De Indiër Amar Kanwar verbeeldt in zijn videowerk ‘A Season Outside’ de spanningen in het grensgebied tussen India en Pakistan in de vorm van een treinreis tussen de twee landen. Een reis beladen met historische verhoudingen (en gedeelde geschiedenissen). Ook conflict organiseert leefcondities.

‘Beweging, tekens, symbolen’ (luik 3)
Dit (‘Flux, Signs, Symbols’) is het meest complex van de drie luiken. Hier komen diverse thema’s samen. Zoals de aandacht voor natuur, die grote invloed heeft op het leven op aarde. Het zorgt voor verwoesting, zoals door de orkaan Katrina bij New Orleans in 2005 (portretten van ‘overlevers’ door Jeff Brouws), maar is ook kwetsbaar (fotoserie van de ‘ongerepte’ natuur op IJsland van Olafur Eliasson). Iedere cultuur heeft vervolgens haar eigen significante ‘symboolbeelden’. Alec Soth, Joel Sternfeld en William Eggleston (van wie een uitgebreide serie wordt getoond) dringen diep door in de ziel van de Amerikaanse samenleving met hun scherpe zicht op karakteristieke situaties. Ook Gregory Crewdson toont een ‘All American Scene’, maar dan opgetuigd met een forse dosis surrealisme. Luc Delahaye brengt ons tenslotte bij een hedendaagse realiteit: de impact van oorlog (Afghanistan) op het alledaagse leven.

De mens in zijn omgeving
De manier waarop mensen wonen en leven verandert continu onder impuls van de tijdgeest. Ooit waren er alleen agrarische gemeenschappen, waarin de natuur dicteerde hoe het leven verliep. Vervolgens kwam de industriële revolutie en de opkomst van de elektriciteit die veel veranderde. Tegenwoordig is er de digitale technologie die het leven van de mens stuurt en soms dicteert. Daarnaast staan de economische- en sociale structuren die conditionerend zijn voor hoe wij leven. En dan is de overkoepelende natuur, die verwoestend of scheppend kan zijn. Deze cocktail van invloeden – die ook per ‘regio’ verschilt – schept het beeld van onze samenlevingen.

Binnen de hutspot van beelden en invloeden is er één constante: de mens. Hoe past die zich – iedere keer opnieuw – aan de omstandigheden aan? Hoe beweegt – dwaalt – deze door die steeds veranderende samenleving? Er zijn tal van belangwekkende sociologische en antropologische onderzoeken die daar een antwoord op proberen te vinden. Die op een wetenschappelijke manier proberen een analyse te maken. Zeker zo interessant echter, zijn de kunstenaars en fotografen die met hun specifieke blik het leven en de tijdgeest proberen te grijpen.

Vooral in de fotografie is dit een zeer aantrekkelijk onderwerp. Fotografie is een directe weerslag van dat wat zich voor onze ogen afspeelt. Een fotografisch beeld geeft een idee van ‘objectief’ (mee)beleven, dat bij onder meer schilderkunst niet aanwezig is. De fotograaf is met zijn lens de spiegel van het alledaagse leven. Of eigenlijk lijkt, want ook het medium van de fotografie is enorm manipuleerbaar en daarmee subjectief. Het aura van ‘realiteit’ hangt er echter nadrukkelijker omheen. Met name in de twintigste eeuw hebben zich binnen de fotografie sterke stromingen ontwikkeld die zich richten op de ‘condition humaine’: de ‘sociale’ of ‘documentaire’ fotografie. Vele grote fotografen hebben zich met het onderwerp bezighouden. Aan het einde van de eeuw kwam daar een groep fotografen bij, die vanuit het metier van de beeldende kunst – dat van oudsher autonomer en subjectiever is – de fotografie gingen gebruiken om de werkelijkheid te verbeelden.

Over de Martin Z. Margulies Collectie
De Martin Z. Margulies Collectie in Miami, Florida, heeft in de afgelopen decennia een enorme collectie fotowerk verzameld (circa 2000 stukken), waarin de ‘condition humaine’ een belangrijke constante is. De collectie omvat de hele twintigste eeuw, met vooral sterke kernen Amerikaanse- en Europese fotografie.

Over gastcurator Régis Durand
Voor de Spaanse instituten Foto Collectania in Barcelona en Fundación Barrié in Coruña maakte de Franse curator Régis Durand (oud-directeur van tentoonstellingscentrum Jeu de Paume en van het Centre National de la Photograhie, beiden in Parijs) een selectie van 160 foto’s uit de omvangrijke verzameling rond het thema van ‘de menselijke conditie’. Durand koos voor de titel ‘The Dwelling Life of Man’ (‘Het dwalende leven van de mens’), ontleend aan een gedicht van de Duitse dichter Friedrich Hölderlin (1770-1843), waarin deze het dwalen van de mens door de wereld op een poëtische manier voorstelt. Durand werkte zijn concept uit in drie hoofdstukken: ‘Bouwen, dwalen: het verkennen van gebieden’, ‘In de wereld zijn’ en ‘Beweging, tekens, symbolen’. In een van zijn begeleidende teksten schrijft Régis Durand: “Er is een manier om naar de wereld te kijken als een enorm organisme, dat langzaam ademt en visies, gedachten en woorden in en uit laat gaan, als een levend membraam. Als, zoals Hölderlin zegt, ‘de mens poëtisch dwaalt’, dan is het juist in deze vormbaarheid, het vermogen van de mens om het geheime leven van plaatsen en dingen waar te nemen en die in zichzelf op te nemen. Kunstenaars geven ons een geïntensiveerde ervaring van dat vermogen.”

Verklaring titel ‘The Dwelling Life of Man’
Voor zijn keuze baseerde Durand zich op een zinsnede uit een gedicht van de Duitse dichter Friedrich Hölderlin (1770-1843): ‘Wenn in die Ferne geht der Menschen wonend Leben’, door hem vertaald als ‘The Dwelling Life of Man’ (het dwalende leven van de mens).

     

Nu:Slaap!

24.08.2024 — 05.01.2025
17
Nov. 2024
Alle activiteiten
KAdEStudio

Kom zelf experimenteren, ontdekken en maken in de KAdEStudio!

KAdEShop

Mooie kunstboeken, magazines, ansichtkaarten, unieke designartikelen, gadgets en sieraden.

Kadeshop
KAdECafé

Het KAdECafé is de plek op het Eemplein voor een goede cappuccino of kopje thee, met of zonder taart.