Videoland – 10 jaar Kunsthal KAdE

Kunsthal KAdE bestaat in de zomer van 2019 tien jaar! We vieren dat met een tentoonstelling waarin het medium ‘video’ centraal staat, met elf films vol visuele verbeeldingskracht. Die laten je gebiologeerd kijken en vangen een specifiek moment in de ‘eeuwigheid’, gebruikmakend van de kracht van herhaling of (langzame) gestage vooruitgang. Een bluespianist achter een piano in het gras; een man die zich op de Noordpool tegen de draaiing van de aarde keert; een hypnotiserend caleidoscopisch spel van kleuren op het plafond van de grote zaal;  de onmetelijkheid van een treinreis. Het zijn specifieke motieven gevangen in een gevoel van oneindigheid. De selectie van de 11 films is deels tot stand gekomen dankzij de EKARD collectie.

”Tentoonstellingen met uitsluitend videokunst zijn schaars; alleen al daarom is deze in Kunsthal KAdE – altijd eigenwijs en daarmee echt iets toevoegend aan het nationale museumaanbod – interessant” (Het Parool)

assume vivid astro focus [Eli Sudbrack (BR, 1968)] dompelt de kijker onder in een psychedelische, kleurrijke wereld, waarin je eindeloos gevangen kunt zijn, terwijl je op zoek gaat naar houvast in de patronen die voorbij glijden. avaf balanceert tussen abstracties van de werkelijkheid en fantasie. In 2014 maakte avaf voor het KAdECafé het ontwerp antes vulgar agora fino (betekenis: before vulgar, now chic) In dit werk experimenteert avaf op een abstracte manier met textuur en kleurencombinaties. Op de muren en het plafond van het café zijn allerlei gekleurde verfstreken en vlekken te zien, als bij het uittesten van kleurstiften.

Matt Calderwood (GB, 1975) is gefascineerd door licht. En vooral artificieel licht. Als het er is, kunnen we ‘zien’. Als het verdwijnt, verliezen we het vermogen de wereld waar te nemen. In een reeks films speelt Calderwood met dit principe door het licht langzaam te elimineren. Of juist op te laten komen. Een gloeilamp verdwijnt in zwarte verf. Een set fel stralende tl-buizen wordt stuk voor stuk afgeschoten. Een veld van zwavelkoppen van lucifers vlamt hel op. En dooft.

”Videokunst die de tijd doet verdwijnen. Een wonderlijke bijna hallucinerende ervaring” (AD)

Het werk van Isaac Julien (GB, 1960) draait om vraagstukken binnen de wereldpolitiek en welke invloed die hebben op persoonlijke levens. In de installatie Western Union: Small Boats (The Leopard) (2007) orkestreert Julien een poëtische meditatie over individuele reizen, die op een lokaal niveau worden ondernomen binnen een wereldomvattend scenario. Julien verkent de effecten van traumatische ervaringen, zowel op mensen als op gebouwen, monumenten, architectuur en het leven, door deze thema’s op een droomachtige manier in een nieuwe constructie vorm te geven. 

^{Ragnar Kjartansson, The Man (still), 2010, courtesy of the artist, Luhring Augustine, New York and i8 Gallery, Reykjavik | The EKARD Collection}

Ragnar Kjartansson (IS, 1976) zet in zijn film ‘The Man’ (2010) Pinetop Perkins centraal. Een bluespianist op 97-jarige leeftijd, die met zijn piano in het gras zit tegen de achtergrond van een archetypisch houten ‘farmhouse’ in het Amerikaanse zuiden. Hij speelt een uur lang zijn repertoire. Niet altijd meer helemaal zuiver door zijn leeftijd, maar de muziek zit geëtst in zijn ziel. Die diepte – vol culturele historie – voel je in deze indringende performance.

”In Kunsthal KAdE kun je nu cultureel verantwoord bingewatchen, want voor de zomertentoonstelling heeft het Amersfoortse museum elf video-kunstwerken bijeengebracht” (De Kunstmeisjes)

Christian Marclay (CH, 1955) experimenteerde in het werk ‘Telephones’ (1995) voor het eerst met het achter elkaar zetten van (ultrakorte) clips uit speelfilms tot één nieuwe (narratieve) sequentie gebaseerd op steeds hetzelfde motief, in dit geval de rol van de telefoon binnen speelfilms. Ze gaan over, worden opgepakt, er wordt gepraat en weer opgehangen. Maar dan opgeknipt in momenten uit 130 films; de ultieme fragmentatie van een gesuggereerd lineair verhaal, waarin ‘de telefoon’ uiteindelijk de hoofdrol heeft.

^{Hans Op de Beeck, Night Time (still), 2015, Animated Film, Black-and-White, Sound, Full HD Video, 19 minutes 20 seconds, The EKARD Collection, courtesy Galerie Ron Mandos, Amsterdam. Copyright © The Artist}  

Hans Op de Beeck (BE, 1969) maakt sculpturen in grijs, waarmee hij ruimte vullende constellaties maakt. De mise-en-scène denkt hij vaak eerst uit in voorbereidende aquarellen. In ‘Night Time’ (2015) creëert hij met stop motion een stil verhaal, opgebouwd uit een sequentie van zijn aquarellen, een mysterieuze droom. De werelden van Op de Beeck zijn specifiek en generiek tegelijk. Ze appelleren aan een universeel prentenboek aan beelden, die ieder op eigen wijze beleeft.

Nira Pereg (IL, 1969) filmde in ‘67 Bows’ (2006) een groep flamingo’s in de dierentuin van Karlsruhe. De flamingo’s staan in een groep bij elkaar. Ineens klinkt een knal. Alle vogelnekken schieten als op commando tegelijkertijd naar beneden. En weer omhoog. Hetzelfde bij de volgende knal. Tot de nekken zich al spannen zodra de trigger over gaat. Pereg orkestreerde de hele situatie. Ze bestudeerde een week lang – in dezelfde kleding – de gewoonten en bewegingen van de flamingo’s in hun verblijf. De ‘soundtrack’ van het pistool dat wordt afgevuurd is later toegevoegd als een ‘pas de deux’ tussen film en geluid.

Tom Pnini (IL, 1981) presenteert in ‘Ballade to the Double’ (2012) over vier schermen verdeeld een onophoudelijk stuk spoor gefilmd in de vier seizoenen. Een archetypisch beeld in de cinema voor tijd en tijdsverloop. Vier keer zien we dezelfde reis, met steeds dezelfde interruptie – een meisje spelend langs en op het spoor – maar dan gefilmd op vier verschillende momenten. Simultaan, parallel, maar ook ieder in hun eigen tijd, waardoor er een verfijnde interactie tussen ‘moment’ en herhaling ontstaat.

Martin & Inge Riebeek (NL, 1957, NL, 1964)
In Imagine Being There International (2009) werd aan mensen in New York, Sjanghai, Nairobi en Cairo gevraagd om in een paar zinnen hun paradijs te omschrijven. Het gaat om de ontmoeting met de ander, ‘de rijkheid van het beeld en het mooie moment dat heel vluchtig is en helaas altijd te kort’. Het werk is bij de start van Kunsthal KAdE aangekocht voor de toenmalige centrale hal.

^{Marijke van Warmerdam, Weather Forecast, 2000, 35 mm film loop, 6’05’’, courtesy Annet Gelink Gallery en Galerie van Gelder, Amsterdam}

‘In de verstilde video van Marijke van Warmerdam wisselen de seizoenen elkaar af” (See All This)

Marijke van Warmerdam (NL, 1959) plaatste voor ‘Weather Forecast’ (2000) een ouderwetse badkuip in een lege, roodkleurige kamer. Het mist, het regent, de zon schijnt binnen. Het wonderlijke samenspel tussen het serene interieur en weersomstandigheden van ‘buiten’ eindigt met een epische finale. Een film vol relatieve rust èn suspense.

^{Guido van der Werve, Nummer negen,The day I didn’t turn with the world, 2007, Time-lapse photography to HD video with sound, 8’40”, Geographic North Pole, courtesy the artist and GRIMM, Amsterdam | New York}

Guido van der Werve (NL, 1977) maakt films die als een ‘opus’ gezien kunnen worden. Ze hebben allemaal een nummer. In ‘Nummer Negen’ (2007) staat hij op het exacte punt van de Noordpool en draait gedurende een volle dag tegen de rotatie van de aarde in. Subtitel: ‘The day I didn’t turn with the world’. Een even simpele als verpletterende ervaring. Van der Werve stond 24 uur in de bittere kou op het geografische ‘nulpunt’ van de aarde, waarmee de actie niet alleen een uitdaging van ‘natuurwetten’ was, maar ook een fysieke uithoudingsproef. Het resultaat is een ‘timelapse’ van 8 minuten en 40 seconden. Geschoold als klassiek pianist schreef de kunstenaar zelf de begeleidende muziek. 

Deze werrelt die zo dwerrelt, die zoo dwerrelt.
Eeuwigh gaat voor oogenblick.
Joost van den Vondel, 1633