Nederlands 
English 
Deutsch 
Speciaal voor de tentoonstelling BAKSTEEN | BRICK heeft Kunsthal KAdE zeven makers gevraagd een folly van baksteen te bedenken. Zes folly’s zijn nu te bewonderen verspreid door de stad Amersfoort. Het is voor het eerst dat Kunsthal KAdE een tentoonstelling op drie locaties laat zien: in Kunsthal KAdE, de Elleboogkerk en verspreid door de stad.
De folly’s zijn onderdeel van een speciale route langs bijzondere bakstenen in Amersfoort. Het boekje met de baksteentour is verkrijgbaar in de KAdEShop. De tour is ontwikkeld in samenwerking met architectuurcentrum FAsadE en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
ATMosphere, Fa-brick, 2022. Foto: Mike Bink
ATMosphere
De kunstenaars Marisja Smit, Thijs Trompert en Antal Bos van ATMosphere gebruiken een deel van de nagebootste oude stadsmuur bij het Zocherplantsoen als basis voor hun folly. ‘Door laag voor laag te bouwen en te reageren op elkaar, creëren we een organische structuur, vergelijkbaar met hoe textiel wordt geweven: Fa-brick. Zo worden de vele mogelijkheden die baksteen in zich heeft benadrukt. Enerzijds lomp en grof, anderzijds verfijnd en open’, aldus ATMosphere. De folly is een cilindrische vorm met een diameter van bijna vijf meter. Door de opening aan de stadszijde is de folly toegankelijk voor publiek. Fa-brick is mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Amersfoort, Rodruza (bakstenen), Schipper Bosch en VANLAGEN Metselwerken.
Baukje Trenning
Ontwerper Baukje Trenning bouwde een folly voor de Nieuwe Stad. Deze folly bestaat uit een rond gemetselde bakstenen bank en een cilindrisch speelobject. Dat object is gebaseerd op het constructieprincipe van ouderwetse fabrieksschoorstenen. Vanaf de bakstenen bank kijk je uit op de gemetselde schoorstenen van de oude Zeepfabriek en de oude Prodent fabriek: twee van de weinige industriële schoorstenen die er nog zijn. Trenning creëert met ambachtelijke kennis een hedendaagse ontmoetingsplek en eert zo het vakmanschap. De folly van Trenning is gemaakt met bakstenen van Wienerberger.
André Pielage, Heemtuin, 2022. Foto: Mike Bink
André Pielage
‘Voor mij staat baksteen symbool voor de menselijke verstoring en vernieling van natuur. Het is daarom heel tegenstrijdig dat ik mijn teken van verzet nu heb gemaakt van bakstenen’ (André Pielage).
Toen kunstenaar André Pielage werd gevraagd om een nieuw werk te maken voor de tentoonstelling BAKSTEEN, bedacht hij om juist baksteen te gebruiken voor het bouwen van acht maaiobstakels. Ze staan op een grasveld vlakbij Kunsthal KAdE. Het stuk gras dat door de stenen wordt omheind is niet meer bereikbaar met de maaimachines van de plantsoenendienst. Het gras en de kruidjes die ertussen groeien krijgen zo alsnog de kans om tot bloei te komen. Een symbolisch begin van meer biodiversiteit in de stad. Het werk van André Pielage met Wienerberger steen is gemaakt door Van Lagen in Terschuur. Met dank aan Preco voor het maken van de betonvoeten.
Floris Alkemade
We moeten een weg zien te vinden in een wereld die worstelt met klimaatverandering en afnemende biodiversiteit. Het labyrint van baksteen dat Floris Alkemade (architect en voormalig Rijksbouwmeester) liet bouwen is een verwijzing naar het mythische labyrint uit de oudheid. Dit labyrint gaat over een verlangen naar heldenmoed en onze verbeeldingskracht als drijfveer in plaats van het hedendaagse labyrint zoals dat door de IKEA wordt gebruikt waar onze drijfveer begeerte vooral wordt aangewakkerd. ‘Iedere tijd bouwt zijn eigen labyrinten en ieder labyrint weerspiegelt de eigen tijd’, aldus Alkemade. Zijn folly is gebouwd met bakstenen van Vandersanden.
Jan Poolen, Roofscape, 2022
Jan Poolen
De folly Roofscape staat op het terrein van het voormalig klooster Onze Lieve Vrouwe ter Eem in Amersfoort. Het klooster uit 1932, een Rijksmonument, wordt gedomineerd door baksteen en hoge kappen. De folly van Jan Poolen (architect en eigenaar van ZEEP Architects and Urban designers) gaat een relatie aan met deze kappen. De patronen en verbanden van baksteen op het houten frame worden bepaald door het bouwteam. Dit levert verrassende beelden op. Roofscape is een welkome ontmoetingsplek van het gebied met het klooster nabij. Rob Albers, Jan Poolen en zijn team werkten met bakstenen van Strating.
Olivier Goethals, Maçon Mêtis, 2022
Olivier Goethals
Maçon Mêtis, ‘de schrandere bouwer’, is een reflectie van kunstenaar en architect Olivier Goethals op de geschiedenis van het stadherstel van de oude stad Amersfoort. De keuze voor de locatie van zijn folly is gevallen op de omwalling achter de Kamp. Sinds 1978 staat hier een reconstructie van een stuk tweede stadsmuur. Goethals ontwierp drie façades van steenstrips met daarop wapenschilden. De ultieme duiding van een historisch vertrouwde en veilige plek. De bestaande Amersfoortse folly krijgt zo een nieuwe laag. Marjan en Johan Van Lagen bouwden aan de folly van Olivier Goethals met Vandersanden steenstrips in Terschuur.
Office Winhov ontwierp een folly die niet wordt uitgevoerd. De maquette van de folly is onderdeel van de presentatie in de Elleboogkerk.
Meer nieuwe werken voor BAKSTEEN | BRICK
Er zijn meer kunstenaars die voor de tentoonstelling nieuw werk maken. Lisa Couwenbergh en Florens Kool tonen de schoonheid van baksteen in hun schilderijen en muurschildering van het materiaal. Koen Mulder heeft zijn sculptuur met de titel What do you want, Brick? afgerond met Drystack (circulair bouwen) en bakstenen van GDS Keramiek. Bart Lunenburg heeft tijdens zijn residentie bij Buitenplaats Doornburgh de relatie van baksteen tot de techniek van het weven onderzocht. Het monumentale bouwwerk London en ook het werk Paris van Per Kirkeby zijn opnieuw uitgevoerd in de grote zaal van Kunsthal KAdE met bakstenen van Vandersanden.
Studenten van MBO Amersfoort en Bouwmensen metselden aan een werkstuk tijdens de Open Monumentendagen op 9 en 10 september. In dit werkstuk zijn onderdelen uit de monumentale gevels van Amersfoort terug te vinden. Met dank aan Sander van Ruler en Guido Kap (studenten) en Eric Okhuijsen (docent) en Martin Cramer (Bouwmensen). Met dank aan Wienerberger voor het beschikbaar stellen van de Terca vormbakstenen (waal formaat).
